Ngày 22-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố kế hoạch rút Mỹ khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) vào cuối năm 2026. Ông Trump cho rằng tổ chức này đang theo đuổi các giá trị không phù hợp với chính sách “nước Mỹ trước tiên” mà ông đang chủ trương.
Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ thực hiện động thái này. Trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, Mỹ cũng đã rút khỏi UNESCO vào năm 2018. Tuy nhiên, dưới thời Tổng thống Joe Biden, Mỹ đã quay trở lại tổ chức này. Việc rút khỏi UNESCO lần này sẽ có hiệu lực từ ngày 31-12-2026.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly cho biết quyết định rút khỏi UNESCO được ông Trump đưa ra vì tổ chức này đang ủng hộ các giá trị văn hóa và xã hội mang tính chia rẽ. Những giá trị này không phù hợp với chính sách hợp lý mà người dân Mỹ đã lựa chọn. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng khẳng định việc ở lại UNESCO không phục vụ lợi ích quốc gia, vì cơ quan này đang thúc đẩy chủ nghĩa toàn cầu và chương trình nghị sự mang màu sắc ý thức hệ trái ngược với chính sách đối ngoại ưu tiên nước Mỹ.
Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay bày tỏ sự tiếc nuối sâu sắc về quyết định của ông Trump. Tuy nhiên, bà cũng cho biết rằng điều này đã được lường trước và UNESCO đã có chuẩn bị. Hiện Mỹ chỉ đóng góp khoảng 8% ngân sách của tổ chức, và UNESCO đã đa dạng hóa nguồn tài trợ.
Một số chương trình do Washington tài trợ có thể bị ảnh hưởng bởi quyết định này. Tuy nhiên, tổ chức văn hóa Liên Hợp Quốc cho biết họ đã sẵn sàng ứng phó với tình huống này.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã lên tiếng về quyết định này. Ông viết trên mạng xã hội X: “Chúng tôi kiên định ủng hộ UNESCO, người bảo vệ phổ quát của khoa học, đại dương, giáo dục, văn hóa và di sản thế giới”. Ông Macron cũng nhấn mạnh rằng việc Mỹ rút lui sẽ không làm suy giảm cam kết của Pháp đối với những người đang đấu tranh vì các giá trị này.
Hiện tại, tương lai của mối quan hệ giữa Mỹ và UNESCO vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là quyết định rút khỏi UNESCO này sẽ có những tác động nhất định đến hoạt động của tổ chức này trong thời gian tới.
