Việc sắp xếp lại địa giới hành chính tại các quận, huyện của Thủ đô Hà Nội không chỉ là một sự điều chỉnh về ranh giới đơn thuần, mà còn đánh dấu sự khởi đầu cho một quá trình kiến tạo không gian đô thị theo tư duy mới. Quá trình này không chỉ dừng lại ở việc quản lý hiện trạng, mà còn đòi hỏi tư duy sáng tạo để hình thành diện mạo văn hiến, văn minh, hiện đại và phát triển bền vững cho Thủ đô.
Quá trình tái cấu trúc địa giới hành chính các phường của quận Tây Hồ và Thủ đô Hà Nội nói chung là một chủ trương quan trọng, nhằm tạo ra không gian đô thị hợp lý, đồng bộ về hạ tầng với tầm nhìn đến năm 2030 và 2050. Việc này giúp Tây Hồ phát triển mạnh mẽ về kinh tế, văn hóa và xã hội. Đặc biệt, việc sắp xếp lại địa giới sẽ tạo cơ hội lớn để quản lý và quy hoạch không gian quanh hồ Tây một cách hiệu quả, nâng cao giá trị sử dụng đất, phát triển hạ tầng và các dịch vụ du lịch, mang lại môi trường sinh thái và văn minh.
Phường Tây Hồ được thành lập từ việc sáp nhập các phường xung quanh hồ Tây, nằm trọn vẹn trong quy hoạch phân khu A6 Hồ Tây và vùng phụ cận. Phường có diện tích 10,72km² và dân số khoảng 100.122 người. Trong giai đoạn tới, Tây Hồ tiếp tục đẩy mạnh quy hoạch không gian đô thị ven hồ Tây theo hướng hiện đại và sinh thái. Mục tiêu của phường là bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa và di sản đặc trưng, đồng thời đẩy mạnh phát triển hạ tầng giao thông, kết nối đồng bộ với các khu vực khác để giảm tải giao thông cho trung tâm thành phố.
Tây Hồ cũng chú trọng phát triển các không gian văn hóa, nghệ thuật, các tuyến phố ẩm thực và phố đi bộ, tăng sức hút cho du lịch, làm phong phú thêm đời sống tinh thần cho cộng đồng cư dân. Ngoài ra, phường cũng ưu tiên phát triển kinh tế – xã hội theo hướng đẩy mạnh dịch vụ, thương mại và du lịch chất lượng cao, đồng thời xây dựng không gian sống đẳng cấp, thân thiện với môi trường. Đặc biệt, Tây Hồ sẽ tập trung phát triển công nghiệp văn hóa, nhằm khơi dậy sự sáng tạo và làm giàu giá trị bản sắc địa phương, đưa phường trở thành trung tâm văn hóa, du lịch, dịch vụ của Thủ đô.
Phường Hồng Hà được thành lập từ việc hợp nhất các phường thuộc 5 quận nội thành, với diện tích hơn 15km² và dân số hơn 123.000 người. Đặc biệt, phường nằm ngoài đê sông Hồng, kéo dài từ cầu Nhật Tân đến cầu Vĩnh Tuy, nối liền khu phố cổ với không gian mở rộng ven sông. Chính vì vậy, Hồng Hà có tiềm năng lớn trong việc phát triển cảnh quan sinh thái, du lịch văn hóa – lịch sử, và phát triển nông nghiệp đô thị gắn liền với các làng nghề, lễ hội và di tích lâu đời.
Với đặc điểm địa lý này, việc quy hoạch không gian đô thị của Hồng Hà cần phải có tầm nhìn dài hạn, tổng thể và bài bản, gắn với mục tiêu phát triển kinh tế – văn hóa – xã hội bền vững. Việc sắp xếp lại địa giới hành chính các phường trong toàn thành phố Hà Nội là một chiến lược quan trọng, giúp đồng bộ hóa quy hoạch và phát huy tối đa giá trị cảnh quan, di sản của vùng đất ven sông Hồng.
Kiến trúc sư Trần Huy Ánh, Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội, cho rằng việc xác định địa giới mới theo địa hình đường sá và sông ngòi tại thành phố Hà Nội thuận lợi trong việc khoanh vùng, vẽ bản đồ, hạn chế được việc chồng lấn. Tuy nhiên, lịch sử hình thành các ranh giới địa phương tuân theo quy luật của địa lý nhân sinh phức tạp hơn vì còn liên quan đến các yếu tố lịch sử, văn hóa, xã hội, kinh tế và tôn giáo.
Thách thức lớn nhất là các phường, xã nằm trong không gian thoát lũ sông Hồng. Các xã, phường cần khẩn trương xác định mốc giới bảo vệ không gian dành cho nước chảy vào 2 mùa lũ/cạn và trong tình huống rủi ro cao nhất để đảm bảo nơi ở an toàn cho cư dân tại địa phương, và an toàn pháp lý cho các tổ chức, cá nhân thực thi quản lý. Đây là chuỗi những thách thức đặc thù cần một cơ chế quản lý phù hợp.
Kinh tế & Đô thị sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về quá trình sắp xếp lại địa giới hành chính tại Hà Nội và những tác động tích cực của nó đối với sự phát triển của Thủ đô.
