Sự vắng mặt đáng chú ý của tên lửa hành trình Kalibr trong các hoạt động quân sự gần đây ở Ukraine đã làm dấy lên hàng loạt câu hỏi về chiến lược tác chiến của quân đội Nga cũng như những hạn chế tiềm ẩn trong lực lượng hải quân của nước này.
Trong thời gian dài, tên lửa Kalibr đã đóng vai trò là một trong những vũ khí chủ chốt của Nga nhằm vào các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Ukraine. Với tầm bắn tối đa lên tới 2.600 km và khả năng mang đầu đạn nặng 500 kg, tên lửa Kalibr đã được xem là một mối đe dọa đáng kể đối với Ukraine. Tuy nhiên, tần suất xuất hiện của loại tên lửa này trên chiến trường Ukraine đã giảm đáng kể trong những tháng gần đây.
Các chuyên gia quân sự Nga cho rằng sự thay đổi trong chiến thuật và những hạn chế của hải quân là nguyên nhân chính dẫn đến việc giảm sử dụng tên lửa Kalibr. Hạm đội Biển Đen của Nga hiện đang phải đối mặt với nhiều mối đe dọa, bao gồm cả sức ép từ các phương tiện không người lái trên biển của Ukraine. Điều này buộc hải quân Nga phải đưa các tàu chiến ra xa khỏi khu vực hoạt động quen thuộc, làm giảm tầm hoạt động hiệu quả của tên lửa Kalibr và làm phức tạp việc phóng tên lửa từ xa.
Ngoài ra, khả năng phòng không của Ukraine cũng đã tăng cường đáng kể nhờ sự hỗ trợ của các hệ thống phòng không phương Tây như Patriot và IRIS-T. Điều này đã khiến tên lửa Kalibr trở nên dễ bị ngăn chặn hơn. Từ góc độ kinh tế – quân sự, các chuyên gia Nga đặt câu hỏi về tính hợp lý khi sử dụng tên lửa Kalibr đắt đỏ trong khi các thiết bị rẻ hơn như UAV tự sát có thể đạt hiệu quả tương đương.
Một yếu tố khác đóng góp vào việc giảm sử dụng tên lửa Kalibr là sự nổi bật ngày càng tăng của tên lửa hành trình Kh-101. Với nhiều biến thể hơn và khả năng linh hoạt trong việc lựa chọn loại đầu đạn phù hợp với từng mục tiêu cụ thể, tên lửa Kh-101 đã tỏ ra vượt trội hơn khi được phóng từ máy bay ném bom chiến lược. Điều này cho phép Nga thực hiện các đòn tấn công chớp nhoáng một cách hiệu quả hơn.
Một báo cáo của tình báo Ukraine cũng phản ánh việc quân đội Nga đang ưu tiên sản xuất tên lửa hành trình Kh-101 hơn Kalibr. Theo báo cáo, sản lượng tên lửa của Nga hiện bao gồm khoảng 195 tên lửa mỗi tháng, trong đó có 60 tên lửa Iskander-M, 60 tên lửa Kh-101 và 30 tên lửa Kalibr.
Tóm lại, sự vắng mặt của tên lửa Kalibr trong xung đột ở Ukraine gần đây là do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm cả sự thay đổi trong chiến thuật, hạn chế của hải quân Nga, khả năng phòng không tăng cường của Ukraine và sự nổi bật của tên lửa Kh-101.
